Heb je je op roadtrip in Zweden ooit afgevraagd of je nu een eland of een rendier hebt gezien? Deze twee majestueuze dieren komen vaak voor in de Scandinavische bossen en kunnen voor de onervaren waarnemer gemakkelijk met elkaar worden verward. In dit artikel duiken we dieper in de verschillen tussen elanden en rendieren, zodat jij de volgende keer met zekerheid kunt zeggen welk dier je hebt gespot.
Elanden en rendieren behoren beiden tot de schijnherten of Capreolinae wat een onderfamilie is van de hertachtigen. In de Zweedse natuur kun je zowel elanden als rendieren tegenkomen maar hoe weet je nu juist welke van de twee het is? Wat is het verschil tussen een eland en een rendier? En waar in Zweden kan je elanden en/of rendieren zien?
De eland (Engels: moose), de koning van het bos
De eland of alces alces (‘älg‘ in het Zweeds) is het grootste zoogdier uit de familie van de hertachtigen. Met zijn imposante gestalte, grote gewei en karakteristieke bult op zijn schouders is het een indrukwekkend zicht. Elanden leven voornamelijk in naaldbossen. Het zijn goede zwemmers en duikers: ze duiken soms een meertje in op zoek naar voedsel. De eland eet vooral scheuten en twijgen van dennenbomen en de schors van wilgen of populieren. In de winter eet een eland zo’n 10 kg per dag!
Zweden staat gekend voor hun grootschalige elandenjacht, het zou elk jaar rond de 80.000 elanden jagen. De totale populatie in Zweden ligt rond de 300.000 elanden (waarmee Zweden de grootste elandenpopulatie ter wereld telt). Jaarlijks komen er ook duizenden elanden om het leven bij verkeersongevallen. Goed oppassen dus als je met de auto in Zweden rijdt: een eland steekt er zomaar de weg over.
Wist je dat je in Scandinavië ook witte elanden (met blauwe ogen) kan zien? Dit komt door een genmutatie. De witte elanden komen vooral voor in Värmland, hoewel ze op steeds meer plekken gezien worden.
Moose vs elk
Bij de naam kan er verwarring ontstaan want in Noord-Amerika vertalen ze het naar moose en in Brits-Engels naar elk. De term elk bestaat ook in Noord-Amerika maar dan spreken we over een ander soort hert. Het grote dier met opmerkelijke snuit komt voornamelijk voor in naaldbossen in Noord-Amerika, Europa en Azië. De kalfjes worden in de late lente geboren.
Waar kan je elanden zien in Zweden?
Elanden komen in heel Zweden, behalve op het eiland Gotland, voor. Ze leven vooral in naaldbossen. Als het dan ook nog een drassig gebied in de buurt van een meertje is, zijn ze helemaal in hun sas. Elanden zijn best schuwe dieren. Je moet wat geluk hebben om er in de vrije natuur te zien. Hou goed je ogen open! Het lijkt wel alsof ze zich kunnen camoufleren in het bos.
Tip: wil je elanden in het wild zien, trek er vroeg in de ochtend, of tegen valavond op uit. Als het schemert is de kans groter om een eland te zien.
Geen geluk in de vrije natuur? Dan kan je nog altijd naar een dierenpark of elandenpark gaan. Zo zag ik elanden in Skansen en in wildpark Öster Malma. In dit wildpark hebben ze erg ruime verblijven. De kans is groot dat je er elanden spot maar niet gegarandeerd. Je kan ook een elandensafari met gids boeken. Een aanrader als je nog meer over deze dieren wil leren.
Bonustip: koop hier je toegangsticket voor Skansen aan de beste prijs en vermijd de wachtrij aan de kassa. Of kies voor een wildlife-safari met diner bij een kampvuur in de buurt van Stockholm.
Het rendier
Het rendier of Rangifer tarandus (‘ren‘, in het Zweeds, reindeer in het Engels) zorgt voor minder verwarring want over het algemeen kent iedereen het dier als Rudolf, de vriend van de kerstman. In Noord-Amerika gebruiken ze soms het woord caribou als ze het over een reindeer hebben.
Het rendier is de enige hertensoort die gedomesticeerd is. Rendieren zijn van groot belang voor de Sami, de oorspronkelijke bewoners van Lapland, die ze gebruiken voor transport, als lastdier maar ook voor hun melk, vlees en vel. De dieren kunnen uitstekend zwemmen en zijn uitgesproken kuddedieren!
In Zweden leven zo’n 250.000 rendieren. De kalfjes worden halfweg de lente geboren. Rendieren eten vooral korstmos.
Waar kan je rendieren zien in Zweden?
Tijdens mijn reis met Inlandsbanan zagen we meerdere rendieren. De trein moest regelmatig halt houden omdat ze op de sporen bleven staan. Omwille van de link met de Sami bieden alle regio’s noordelijker dan Dalarna een mogelijkheid om rendieren te zien.
Wat is het grote verschil tussen een rendier en een eland?
De twee soorten kennen veel gelijkenissen maar ook veel verschillen. Hier zijn de meest opvallende verschillen die je helpen met het identificeren:
Kudde vs geen kudde
Zie je een grote kudde? Dan kan je al met grote zekerheid zeggen dat het rendieren zijn. Elanden leven over het algemeen solitair. Tijdens de winter verzamelen ze zich soms in kleine gemengde kuddes.
Gewei
Bij de hertachtigen zijn het vaak enkel de mannetjes die een gewei hebben, het rendier is hier een uitzondering op! Hier dragen beide geslachten een groot en wijd uitstaand gewei. Zie je dus een beest zonder gewei dan ben je bijna zeker dat het een vrouwelijke eland is. Let wel: de mannetjeselanden werpen hun gewei in de herfst, na de bronstijd af. Ook bij de rendieren verliest het mannetje zijn gewei na de bronstijd.
Wist je dat het gewei van een eland al snel 20 kg weegt?
Grootte eland vs rendier
Misschien het makkelijkste verschil om te spotten, is de grootte. Rendieren zijn gemiddeld veel kleiner dan elanden, ze worden maximaal 125 cm hoog en zo’n 225 cm lang. Terwijl elanden tot een schouderhoogte van 2 meter en 40 centimeter hoog worden en een lengte van 3 meter hebben. Vrouwtjes elanden zijn een stukje kleiner maar toch nog 180 cm hoog en 250 cm lang. Ook komt hier een verschil qua gewicht bij kijken, de eland wordt maximum 800 kg en het rendier weeg slechts 300 kg!
Samengevat eland vs rendier
| Kenmerk | Eland | Rendier |
| Grootte | Groot | Klein |
| Gewei | Grote, bladvormige geweien alleen bij mannetjes | Vertakte geweien bij zowel mannetjes als vrouwtjes |
| Habitat | Bosrijke gebieden met water | Bossen en toendra’s |
| Gedrag | Solitair | Leven in grote kuddes |
Zo, nu ben je helemaal klaar om indruk te maken op je reispartner(s) met je kennis over de eland en het rendier! Heb jij al eens een rendier of een eland in de vrije natuur gezien?
Boeken over de natuur
Pin for later: verschil eland – rendier
leuke pagina. ik doe mijn spreekbeurt over rendieren.