Semla, het Zweedse gebakje voor Vette Dinsdag

Ben je fan van zoet gebak en Scandinavische tradities? Maak kennis met semlor, de onweerstaanbare Zweedse lekkernij die elk jaar menig harten verovert, zowel in Zweden als daarbuiten. Deze luchtige broodjes gevuld met romige slagroom en zoete amandelspijs zijn dé culinaire ster van Fettisdagen, de Zweedse versie van Vette Dinsdag.

Semla is het enkelvoud, semlor het meervoud. Wist je dat de semla naast het traditioneel gebakje tegenwoordig in tal van moderne varianten te vinden is? Lees verder en ontdek alles over deze smakelijke Zweedse traditie!

Wat is een semla?

Een semla is een zacht, luchtig broodje dat gevuld wordt met slagroom en amandelspijs. De bovenkant van het broodje wordt als een dekseltje afgesneden, bedekt met poedersuiker en als finishing touch terug op het broodje geplaatst. Hoewel semlor oorspronkelijk werden gegeten op Fettisdagen – voor de start van de Vasten, kun je ze tegenwoordig al vanaf Kerstmis tot Pasen in Zweedse bakkerijen vinden. Ze worden ook Fettisdagsbullar genoemd.

Interessant weetje: het woord “semla” komt van het Latijnse semila, wat “fijn meel” of “meel van heel goede kwaliteit” betekent. Dat verklaart meteen waarom deze broodjes zo zacht en verfijnd zijn!

Hoe eten Zweden hun semla?

De traditionele manier om een semla te eten is met een kom warme melk. Dit wordt hetvägg genoemd en geeft een heerlijk verwarmend effect op koude winterdagen. Natuurlijk kun je een semla ook zonder melk eten, recht uit de hand – even lekker!

Zweden zijn dol op hun semlor: jaarlijks worden er meer dan 40 miljoen semlor verkocht. Omgerekend zijn dat meer dan vier semlor per Zweed! Hoewel de semlor steeds vroeger (tegenwoordig zelfs al rond Kerst) in de winkels liggen, vind je ze na Pasen nergens meer.

Moderne semla-varianten

Zweedse bakkers laten graag hun creativiteit los op de semla. Zo kon je de voorbije jaren een moderne wrapversie van de semla kopen (de semmelwrap was te koop bij Tössebagariet). Ook een combinatie van de prinsessentaart en de semla was al eens een trend. En wat denk je van de nachosemla van Mr. Cake? Ik ben benieuwd welke trendy semla dit jaar de show steelt!

Fettisdagen: De Dag van de Semla

Fettisdagen is de Zweedse versie van onze Vette Dinsdag. De traditie wil dat we dan een laatste keer schransen voor we 40 dagen vasten. De Zweden eten op deze dag geen pannenkoeken zoals wij in België maar ze eten de Fettisdagsbullar of semlor.  Net omwille van deze gebakjes, noemen ze deze dag ook wel eens Semmeldagen. Een perfecte reden om jezelf te verwennen met dit heerlijke gebak!

Data voor Fettisdagen:

• 2025: 4 maart
• 2026: 17 februari
• 2027: 9 februari
• 2028: 29 februari
• 2029: 13 februari
• 2030: 5 maart

Reis je deze periode niet naar Zweden, dan kan je met onderstaand recept alvast thuis aan de slag:

Klassiek recept voor semlor

Ingrediënten

Voor de bullar

• 75 gram boter
• 300 ml melk
• 10 gram gist
• halve theelepel zout
• 55 gram suiker
• theelepel kaneel
• 500 gram bloem
• 1 ei

Voor de vulling

• 200 gram amandelspijs (mandelmassa in het Zweeds)
• 120 ml melk
• slagroom
• poedersuiker

Zelf mandelmassa maken

Je kan ook zelf amandelspijs of mandelmassa maken. Hiervoor meng je 1 deel gepelde en gemalen amandelen en 1 deel bloemsuiker. Voor dit recept dus 100 gram gemalen amandelen en 100 gram bloemsuiker. Doe er vervolgens een paar druppels water bij tot je een stevige consistentie krijg.

Zo maak je zelf Zweedse semlor: bereiding

1. Doe de melk en de boter in een pan en laat de boter smelten. Doe hier de gist bij.
2. Meng alle droge ingrediënten in een grote kom. Wil je het helemaal volgens de regels van de kunst doen, zeef dit dan ook even.
3. Giet de inhoud van de pan voorzichtig bij de mix in de kom, voeg het ei toe en kneed gedurende vijf minuten (met de KitchenAid) tot je een mooi deeg hebt dat elastisch is. Je kan het deeg ook met de handen kneden maar dan zal je wat langer moeten kneden voor het mooi elastisch is en niet meer aan je vingers blijft plakken.
4. Laat gedurende een half uur afgedekt rijzen op kamertemperatuur.
5. Kneed het deeg nog even door, verdeel in porties en bol mooi op. Hou er wel rekening mee dat het deeg nog verder zal rijzen en je de deegbolletjes dus niet te dicht op elkaar mag leggen. Daarna weer 30 minuten afgedekt laten rijzen.
6. Kluts het eitje en ga met een bakborsteltje over alle deegbolletjes zodat ze een mooi kleurtje krijgen. Je kan dit ei ook vervangen door een beetje melk of zelfs helemaal achterwege laten.
7. Verwarm ondertussen de oven op 200 graden. Afhankelijk van de grootte moet het er tussen de 10 en 25 minuten in. Uithalen en laten afkoelen.
8. Terwijl de broodjes afkoelen, kan je beginnen met de vulling. Omdat ik geen amandelspijs vond, koos ik de eerste keer voor marsepein. Wel de pure vorm en niet de gekleurde versies die rond sinterklaas in de winkel ligt. Marsepein is niet hetzelfde als amandelspijs maar het komt aardig in de buurt. Je kan je mandelmassa dus ook zelf maken.
9. Rasp de amandelspijs fijn.
10. Als de broodjes zijn afgekoeld snij je er de bovenkant af. Neem nu een vork en haal het binnenste eruit.
11. Meng vervolgens de amandelspijs, de broodkruimels en de melk tot een stevige massa. Zorg dat deze massa niet lopend is en vul de broodjes hier terug mee op.
12. Afwerken met een goede laag slagroom, hoedje er op en afwerken met poedersuiker.
13. Smakelijk! Wil je je semla echt traditioneel eten? Doe je semla dan in een diep bord en giet er warme melk rond.

Dat het een echte caloriebom is, hoef ik niet meer te zeggen hé. Ik at er eentje als lunch en had ’s avonds eigenlijk nog altijd geen honger 🙂

PS Volg Take me to Sweden op Facebook of schrijf je in voor de nieuwsbrief voor nog meer Zweedse receptjes en vakantie-inspiratie!

Meer Zweedse receptjes?

In deze Zweedse bak- en kookboeken vind je de lekkerste Zweedse receptjes.

Pin for later

Oorspronkelijk bericht: 12 februari 2017