Jul-wadde? Als je rond Kerst of Pasen al eens in Zweden was, of goed in de rekken bij Ikea hebt gekeken, zal het wel een belletje doen rinkelen. Julmust is een frisdrank die in Zweden enorm populair is rond kerst, ook wel gekend als Swedish Christmas soda (Zweedse kerstsoda). In december is de verkoop van julmust zelfs groter dan die van coca-cola! De Zweden drinken jaarlijks zo’n 40 miljoen liter julmust. Ja, dat is gemiddeld zo’n 4 liter per Zweed! Een echte must op het julbord dus en met onderstaand recept kan je huisgemaakte julmust serveren.
De oorsprong van julmust
Het oorspronkelijke recept voor julmust komt van Robert en Harry Roberts. Het was oorspronkelijk bedoeld als een niet-alcoholische variant op het kerstbier, julöl. Vader en zoon bedachten het drankje aan het begin van de 20ste eeuw in Örebro. Tot op vandaag zijn zij de enige makers van de siroop voor de julmust. Het bottelen gebeurt ondertussen door verschillende firma’s.
Recept julmust
Omdat het in België zo moeilijk te krijgen is (ik kom nu ook niet zo vaak in de Ikea) heb ik wat geëxperimenteerd met een Zweeds recept voor julmust (van land.se). Ook in Zweden is het trouwens enkel met kerst (en rond Pasen maar dan met een ander etiketje) te krijgen.
Echt moeilijk is het recept niet om je eigen julmust te maken maar er kruipt wel wat werk in. Laat je vooral niet afschrikken doordat je eerst een ‘sodastart’ moet maken. Die ‘sodastart’ is een beetje het moederdeeg (zoals bij een zuurdesembrood) van je julmust en kan je blijven opkweken door er om de dag een koffielepel geraspte gember en een koffielepel rietsuiker aan toe te voegen.
Sommige ingrediënten kan je bij ons niet zo makkelijk vinden en bracht ik mee uit de ICA in Zweden.
Hoe maak je de ‘sodastart’ voor je julmust?
Je hebt een bokaal/fles van zo’n 4 liter nodig. Zorg dat deze erg proper is voor je aan heel het avontuur begint. Verder heb je ook een dunne keukenhanddoek nodig en een stevige elastiek die rond de opening van je bokaal/fles kan om de handdoek op zijn plaats te houden.
Doe een halve liter water samen met 2 eetlepels fijngeraspte gember, een eetlepel rietsuiker en 1,5 eetlepels fijne suiker in de bokaal. Meng goed. Bedek je bokaal met de handdoek en sluit af met het elastiek. Op deze manier kan je sodastart ademen. Roer dit mengsel 2 keer per dag goed om en laat het 4 tot 6 dagen staan op een vrij warme plek. Van zodra je bij het omroeren gebroebel hoort en/of belletjes ziet, is je sodastart klaar. We zijn al bijna halfweg het recept voor julmust. Of toch bijna, haha.
Ingrediënten julmust
- 1 dl rozijnen
- 3 gedroogde vijgen
- 3 à 4 pruimen
- 1 dl gember, fijngehakt
- 1 dl gedroogde jeneverbessen licht gemalen in de mortel
- 2 pomeransskal (bv. van Sancta Maria)
- 2 muskotblomma (ook van Sancta Maria – let op: dit is geen nootmuskaat!)
- 3 kruidnagels
- 10 kardemompeulen (ook van Sancta Maria – Delhaize heeft ze ook)
- 2 steranijs
- 4-5 kaneelstokjes
- 2 theelepels citroenzuur (haalde ik bij de natuurwinkel)
- 1 + 2,5 l water
- 400 g donkere ruwe suiker
- 2 dl sodastart (recept hierboven)
Bereiding huisgemaakte julmust
- Meng het fruit, de kruiden, de citroenzuur en 1 liter water in een pot en breng aan de kook. Laat gedurende 20 minuten doorkoken.
- Voeg de suiker toe en laat het smelten. Neem de pan van het vuur en voeg nog eens 2,5 liter water toe.
- Zet een deksel op je pot en laat ongeveer 12 uur staan.
- Haal 2 dl van je sodastart door een zeef en meng met het bovenstaande mengsel.
- Dit moet nu 3 tot 5 dagen, afgedekt met een keukenhanddoek op kamertemperatuur blijven staan.
- Als je een bruisend geluid hoort als je de mengeling beweegt, is je julmust klaar.
- Giet de julmust in goed schoongemaakte glazen flessen.
- Laat de flessen 1-2 dagen bij kamertemperatuur staan.
- Steek de flessen vervolgens in de koelkast om de gisting te stoppen. Je kan de julmust tot 4 weken bewaren.
Als je je sodastart blijft ‘voeden’ kan je dit recept voor julmust keer op keer opnieuw maken.
Meer Zweedse receptjes?
In deze Zweedse bak- en kookboeken vind je de lekkerste Zweedse receptjes.
OOhhhh Hier ben ik blij mee, Ik ben helemaal gek op Must
Hi Heidi, ik lees je blogs graag en luister sinds kort ook je podcasts, erg gezellig en leuk informatief.
Ik heb een heel klein tipje voor je voor je blog, soms is iets gehighlighted maar in het geel. Dat is niet zo duidelijk en lastig te zien. Soms lees ik je blog in bed in het donker en dan kun je het helemaal niet zien, dan stop ik maar met lezen.. terwijl ik eigenlijk het af had willen lezen. Misschien heb je hier iets aan?
Veel succes met alles, fijne dag verder! Mandy
Dag Mandy,
Bedankt voor de tip! Ik heb het geel nu aangepast naar donkerblauw. Hopelijk leest dat vlotter?
Groetjes,
Heidi
Top! Heidi.. ☺️