Stel je voor: je staat onder een hemel die oplicht met tinten groen, paars en soms zelfs roze, die door de nacht heen dansen. Dit magische natuurverschijnsel, het noorderlicht of Aurora Borealis, is zonder twijfel een van de meest fascinerende spektakels ter wereld, en staat bij velen hoog op de bucketlist. Heb je het geluk het met eigen ogen te zien, dan vergeet je dat moment nooit meer. In Zweden heb je een van de beste kansen om dit wonderbaarlijke schouwspel mee te maken. Met mijn tips hieronder ga je goed voorbereid op noorderlichtjacht.
Wat is het noorderlicht?
Het noorderlicht ontstaat wanneer elektrisch geladen deeltjes van de zon botsen met gassen in de atmosfeer van de aarde. Deze deeltjes, die met ongelooflijke snelheden (tot 700 km/s) reizen, interacteren met zuurstof en stikstof, waardoor een gloeiende lucht in verschillende kleuren ontstaat.
Op jacht naar het noorderlicht, mijn persoonlijke verhaal
Het kostte me maar liefst 7-8 reizen naar het noorden van Scandinavië voordat ik het geluk had om Lady Aurora in volle kracht te zien. Hoewel ik bij mijn eerste poging in Rovaniemi (2015) een vage groene lijn aan de horizon zag, hoopte ik eigenlijk het dansende groen te zien voor ik het echt van mijn bucketlist zou kunnen afstrepen.
Uiteindelijk had ik geluk in Luleå, in Zweeds Lapland, in december 2023. Ik dacht altijd dat ik naar een donkere plek moest gaan, maar toen ik voor het eerst het noorderlicht zag, verraste het me op een late middag, gewoon in de straten achter de hoek van mijn hotel, te midden van de stadslichten. Echt een kippenvelmoment!
Later die avond en de 3 opeenvolgende nachten zag ik nog meer noorderlicht. De tweede nacht was echt ongelooflijk. Het was overal! Voor me, achter me, boven me! Ik bracht uren door op het ijs dat de haven in de winter bedekt, en maakte honderden foto’s. Ongelooflijk mooie herinneringen.
Wie had gedacht dat ik, amper 6 maanden later, voor de tweede keer het noorderlicht zou zien. Deze keer op het strand in mijn eigen stad. Later die nacht zag ik het zelfs vanuit mijn eigen straat. Wat bijzonder!
En eind augustus 2024 had ik weer geluk toen ik, vlak voor het slapengaan, terloops de aurora-app checkte en een hele kleine kans zag. Ik besloot om in mijn pyjama naar buiten te gaan en mijn camera zonder verwachtingen op het noorden te richten. Tot mijn verbazing zag ik het noorderlicht! Even later was het ook met het blote oog zichtbaar, ondanks alle straatverlichting in Stockholm. De pilaren en kleuren waren duidelijk zichtbaar. Wat een geluk!
Ik moet wel zeggen, het najagen van het noorderlicht is een beetje verslavend. Ik kan niet wachten tot de volgende kans, thuis of in Zweden. Fingers crossed!
Beste plekken om het noorderlicht te zien in Zweden
Hoewel je geluk kunt hebben en overal in Zweden een glimp van het noorderlicht kunt opvangen, geldt: hoe noordelijker je gaat, hoe groter je kansen. De poolcirkel en de regio’s er dichtbij bieden de meest betrouwbare mogelijkheden.
- Abisko National Park: Abisko staat wereldwijd bekend als een van de beste plekken om het noorderlicht te zien. Het profiteert van een uniek microklimaat waardoor er vaak een heldere hemel is, en dat is natuurlijk perfect om het noorderlicht te zien. Vanuit het Aurora Sky Station heb je een panoramisch zicht.
- Kiruna: Kiruna is de meest noordelijke stad van Zweden en een populaire bestemming voor aurorajagers. De afgelegen ligging en de lage lichtvervuiling maken het ideaal om het noorderlicht te spotten. Ideaal in combi met een overnachting in het beroemde Ice Hotel!
- Zweeds Lapland: Steden als Jokkmokk, Jukkasjärvi en Porjus bieden tal van afgelegen plekken ver weg van kunstlicht, waardoor je kansen op een magische nacht onder het noorderlicht toenemen.
Wanneer naar Zweden reizen voor het noorderlicht
Timing is cruciaal. En een portie geluk. Hoewel het noorderlicht het hele jaar door kan voorkomen, moet het donker genoeg zijn om het licht te kunnen zien. Daarom is de beste periode om het noorderlicht in Zweden te zien tussen eind augustus en begin april. Van november tot maart zijn de nachten lang en donker, waardoor de kansen voor het spotten van het noorderlicht stijgen.
Mijn ervaring is dat de kans om iets te zien het grootst is tussen 22:30 en middernacht. Hoewel ik het in Luleå al zag rond 15:30 (in december, dus heel kort daglicht). Als je op noorderlicht bent, is het belangrijk dat je geduldig bent. Stel je voor dat je het opgeeft om dan de volgende dag al die prachtige foto’s op sociale media te zien van een kwartiertje nadat je gaan slapen was!
Goed om weten: we zitten momenteel in een fase die het zonnemaximum wordt genoemd, een periode van verhoogde zonneactiviteit die ongeveer elke 11 jaar voorkomt. Hierdoor stijgt het aantal geladen deeltjes dat de aarde bereikt, wat leidt tot frequentere en intensere vertoningen. Het huidige zonnemaximum zou duren tot 2025, waardoor het nu een fantastische tijd is voor aurora spotten. Het volgende zonnemaximum zal naar verwachting in 2035-2036 zijn.
Noorderlicht tours in Zweden
Hoewel je geen tour hoeft te boeken om het noorderlicht te zien, kennen de gidsen de regio en de beste plekken om het noorderlicht te spotten. Bovendien kunnen ze je fotografietips geven, vragen beantwoorden over dit natuurverschijnsel en zijn er vaak extra’s inbegrepen, zoals transfers, fika bij het kampvuur of een diner.
Hier vind je interessante noorderlicht tours in Zweden
Tips voor een succesvolle jacht op het noorderlicht
Hier zijn enkele tips om je kansen op het noorderlicht te vergroten en er een onvergetelijke ervaring van te maken:
- Ga naar donkere locaties: om het noorderlicht in zijn volle glorie te zien, vermijd je stadslichten en zoek je een donkere plek. Hoe donkerder de lucht, hoe groter je kansen. Afgelegen gebieden in Zweeds Lapland zijn hier perfect voor. Maar dit betekent niet dat je het licht niet kunt zien als het niet helemaal donker is. Het kan er minder intens uit zien of moeilijker te zien zijn.
Ook belangrijk: zoek een plek met een vrije horizon, zeker naar het noorden, maar er kan ook een zeer sterke aurora zijn ten zuiden van waar je bent, vooral als je in het hoge noorden zit. - Houd de weersverwachting in de gaten: er zijn verschillende apps, zoals My Aurora Forecast of Hello Aurora, die je kunnen helpen de zonneactiviteit te volgen en realtime waarschuwingen te geven voor mogelijke waarnemingen van het noorderlicht. Deze apps bieden ook details over zonnewinden en magnetische velden, essentieel voor het voorspellen van het noorderlicht. Als je een beetje Zweeds spreekt, is de Facebook-groep Norrsken ook erg interessant. Je kunt ook zoeken naar lokale groepen.
Naast de aurora-apps is het ook interessant om de weer-apps te bekijken. Je hebt een onbewolkte hemel nodig of in ieder geval een hemel met nauwelijks wolken! - Geduld loont: het noorderlicht is onvoorspelbaar en geduld is de sleutel tot succes. Soms begint het spektakel zwak en wordt het na verloop van tijd intenser, dus het is de moeite waard om een paar uur te blijven. Geef je ogen ook de kans om te wennen aan de duisternis. Kijk niet te veel naar je beeldscherm.
- Leer meer over het noorderlicht: Een zonnewindsnelheid boven de 400 km/u vergroot je kansen. De magnetische velden (Bz in nT) moeten minstens een uur negatief zijn om het poollicht te laten ontstaan. Hoe negatiever, hoe groter de kans om het noorderlicht op zuidelijker breedtegraden te zien. Een hogere Bt (sterkte van het magnetische veld) vergroot ook je kansen.
- Gebruik een camera: Soms is het noorderlicht te zwak voor het blote oog, maar is het op foto’s wel goed te zien. Lange belichtingsinstellingen op je camera of smartphone kunnen kleuren onthullen die je ogen niet kunnen zien, zoals paars en diepblauw. En vergeet niet om je statief, een afstandsbediening of de cameratimer (om wazige foto’s te voorkomen) en extra batterijen of een powerbank mee te nemen, die je dicht bij je lichaam houdt om ze warm te houden – door de kou gaan je batterijen sneller leeg.
- Neem een kompas mee en kijk naar het noorden – maar wees je ervan bewust dat het ook ten zuiden van je kan zijn. Ik had dit op de tweede avond in Luleå. Het noorderlicht zit dus niet altijd in het noorden.
- Kleed je warm aan: Zweedse winters kunnen koud zijn, zeker in Lapland! Zorg dat je goed voorbereid bent met warme laagjes (denk ook aan winddicht) om urenlang buiten te wachten. Neem een wollen deken en wat warme dranken mee. Ik neem altijd 2 paar handschoenen mee: een dun zijden paar die ik niet uitdoe en waarmee ik mijn camera kan bedienen; en een dik paar wind-/waterdichte wanten om erbovenop aan te doen voor tussenin. Een trucje dat ik leerde toen ik naar Antarctica reisde.
- Wees je bewust van het maanlicht: een volle maan kan je kansen verkleinen, omdat het maanlicht het noorderlicht minder goed zichtbaar maakt. Indien mogelijk, plan je je reis dus best tijdens de nieuwe maanfase.
- Boek een tour met een lokale gids om je kansen op het spotten van het noorderlicht te vergroten en meer te leren over het noorderlicht.
Fun fact: het noorderlicht is niet altijd zichtbaar met het blote oog
Het noorderlicht is niet altijd met het blote oog zichtbaar, vooral niet tijdens minder sterk noorderlicht. Wat eruitziet als flauwe, melkachtige wolken, kan in feite het poollicht zijn. Gebruik je camera of telefoon om een foto te maken; als de “wolken” groen worden op de foto, kijk je naar het noorderlicht!
De wetenschap achter de magie
De intensiteit van het noorderlicht is gekoppeld aan de zonneactiviteit. Geladen deeltjes van de zon worden de ruimte in geschoten en wanneer ze botsen met de atmosfeer van de aarde, geven ze energie af, wat het poollicht veroorzaakt. Hoe sterker de zonnestorm, hoe intenser en levendiger het licht wordt.
De kleuren en intensiteit zijn afhankelijk van het type gas dat erbij betrokken is en de snelheid van de geladen deeltjes. Een sterke zonnewind kan bijvoorbeeld het schouwspel intensiveren, waardoor het met het blote oog zichtbaar wordt.
- Zuurstof: Geeft de gebruikelijke groene en gele kleuren af wanneer het door elektronen wordt geraakt.
- Stikstof: Produceert blauwe of rode tinten, en af en toe roze.
- Neon: Kan oranje tinten genereren.
Hoe fotografeer je het noorderlicht?
Eerlijk gezegd fotografeer ik meestal gewoon met mijn smartphone, zonder speciale instellingen. Ik heb een Samsung S23 en die kan goed overweg met donkere situaties. Dus ja, je kunt het noorderlicht fotograferen met een smartphone. Gebruik de nachtmodus, gebruik een statief en stel de timer in op 2 seconden om wazige foto’s te voorkomen. Alle foto’s in dit bericht zijn trouwes gemaakt met mijn Samsung.
Ben je geïnteresseerd in het fotograferen van het noorderlicht met een camera? Of wil je meer weten over het filmen van het noorderlicht met een GoPro? Laat het me weten in de reacties en ik schrijf er een ander artikel over!
Heb je Lady Aurora ooit gezien?
Pin for later
Bewaar dit artikel op Pinterest zodat je het later gemakkelijk terugvindt!
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.