Sinds 2022 kan je meerijden met de nachttrein tussen Hamburg en Stockholm. Uiteraard stond ik te popelen om deze treinverbinding uit te testen. Ik probeer zo duurzaam mogelijk te leven en dan wringt het dat ik regelmatig vlieg. Voor mijn werk mag ik regelmatig naar Zweden en ik probeer daar ook altijd enkele dagen vrijetijd aan te koppelen, i.p.v. voor 2 dagen op en af te vliegen.
Er waren wat kinderziektes maar stilaan lijkt de nachttrein op kruissnelheid te komen en ik hoop dat het in de toekomst alleen maar vlotter mag gaan. Hoog tijd dus om over mijn ervaring met de nachttrein Hamburg-Stockholm te schrijven, mijn tips te delen en op jouw vragen te antwoorden.
Toen ik in april bijna twee weken vanuit Stockholm zou werken, koos ik ervoor met de nachttrein naar de Zweedse hoofdstad te reizen. Het plan was op de trein naar Hamburg te werken, te slapen op de nachttrein naar Stockholm en de volgende dag fris op kantoor te verschijnen.
In theorie een prima plan. In de praktijk vraagt met de trein naar Zweden reizen (voorlopig) nog wel wat extra planning. Het is even uitzoeken welke treinen je best neemt, waar en welk ticket je beste koopt en het leverde me ook wel wat learnings op voor de volgende keer. Lees dus zeker verder!
De voordelen van reizen met de nachttrein naar Stockholm
- Met stip op nummer 1: reizen met de trein is milieuvriendelijker dan het vliegtuig en de wagen. Ooit reed ik in mijn eentje naar Zweden omdat ik dacht dat dit duurzamer was dan vliegen. Bleek achteraf dat dit niet zo is, en al helemaal niet als je alleen in die auto zit.
- Slow travel – ok, ik heb een trauma overgehouden aan ruim 7 jaar van Oostende naar Brussel te pendelen. En dan vooral aan de talloze vertragingen en afgeschafte treinen. Los daarvan is de trein altijd een beetje reizen. Een dutje doen, uit het raam staren en het mooie landschap zien passeren, een beetje werken,… Het vraagt wat oefening in mindset maar eigenlijk is het heel relax.
- Uitgerust op je bestemming: je gaat ’s avonds aan boord en wordt ’s morgens op je bestemming wakker. Toegegeven, het duurt wat langer dan reizen met het vliegtuig maar reken eens van deur tot deur? Zeker als je de slaaptijd er vanaf trekt, zal het verschil niet groot zijn. Bovendien bespaar je er een hotelovernachting mee uit.
- Geen vliegangst voor wie daar last van heeft.
- Alle luxe aan boord: er is een kiosk waar je snacks & drankjes kan kopen, er zijn douches en je kan kiezen tussen een couchette met 6 stapelbedden (er zijn er ook ladies only) of een privé-slaapcoupé. Hierover verder meer.
Zijn er ook nadelen?
Jazeker. Het is helaas niet goedkoop. Sinds corona merk ik wel dat de vluchten een stuk duurder geworden zijn maar vaak is vliegen nog steeds voordeliger dan met de trein. Neem zeker het volledige kostenplaatje in rekening als je prijzen vergelijkt (zie verder).
Ben je een slechte slaper, dan is een gedeelde wagon niet het beste idee. En je neemt ook best niet te veel bagage mee. Er is voldoende opslagruimte in de wagon maar als iedereen 2 grote koffers bij heeft, wordt het erg krap.
Mijn ervaringen met de nachttrein Hamburg-Stockholm
Eerlijk is eerlijk. In de praktijk liep het helaas minder vlot door vertragingen en een staking bij het Duitse spoor. Ook het idee van te kunnen werken op de trein moest ik al snel grotendeels laten varen. De 4G-verbinding op de trein is nog altijd even slecht als 10 jaar geleden (en openbare wifi gebruik ik om diverse redenen niet). Bovendien had ik voor de treinen in Duitsland geen zitplaats gereserveerd.
Gelukkig had ik mijn overstappen ruim gerekend maar toen ook duidelijk werd dat door de staking de nachttrein geannuleerd werd, was er wel even paniek. Gelukkig vond ik al snel een last-minute ritje met de FlixBus van Hamburg naar Göteborg (en daarna dan met de hogesnelheidstrein van de westkust naar Stockholm aan de oostkust). De terugreis verliep wel vlot dus ik had gewoon pech.
Klaar voor vertrek
De nachttrein Stockholm-Hamburg voor de terugreis vertrekt uit Stockholm-Centralen (het centraal station van Stockholm). Ik was ruim op tijd in het station en was nog even langs Pressbyrån gepasseerd voor een drankje en een energiereep om een onverwachte honger te stillen.
Het opstappen in de trein verliep best chaotisch. Iedereen zocht zijn plekje en sleurde met zijn bagage. De couchettes zijn niet erg ruim dus denk eraan de spullen die je nodig hebt, op voorhand al uit je koffer te halen of er een aparte kleine tas voor in te pakken.
Ik sliep samen met nog 5 andere dames in een gedeelde couchette. Het installeren verliep eigenlijk vrij vlot. Eén iemand zonderde zich al vrij snel af, de anderen maakten nog een praatje. En toen nog iemand anders aangaf te willen slapen, bouwden we de zetels om tot stapelbedden en gingen de 3 vriendinnen die samen reisden naar de restaurantwagon om verder te kletsen.
Al bij al dus een goede nachtrust, buiten dan het regelmatig wakker worden om te checken hoe laat het was zodat je toch je eindbestemming niet zou missen. Je herkent het vast. Eens in Hamburg wachtten me nog enkele treinritten voor ik weer thuis was. Ook in de terugreis had ik voldoende overstaptijd gerekend. Doordat je in Duitsland een ticket voor een bepaalde trein boekt, kan je niet zomaar op een andere, vroegere trein stappen.
De beste tip: zie de treinreis als deel van je reis, laat los en geniet!
De nachttrein naar Stockholm boeken
Het vergde wat opzoekingswerk om de treinreis naar Stockholm te boeken. Je kan het volledige traject momenteel helaas nog niet in zijn geheel boeken. Ik zou in elk geval eerst kijken welk deel van je reis je via Omio kan boeken. De nachttrein zelf had ik via SJ, de Zweedse spoorwegmaatschappij, geboekt. Het traject naar Hamburg had ik deels via de NMBS, deels via de Duitse spoorweg gekocht. Via Omio had ik dus Oostende-Hamburg in een keer kunnen boeken maar daar kwam ik pas achteraf achter.
Van Brussel naar Hamburg
Mijn traject bestond uit 3 overstappen: Oostende-Brussel, Brussel-Keulen, Keulen-Hamburg en Hamburg-Stockholm. Voor de terugreis was er nog een extra overstap tussen Hamburg en Keulen.
Ik voorzag telkens voldoende tijd om over te stappen en rekende ook wat reservetijd voor mogelijke vertragingen. Zo had ik bijvoorbeeld een paar uur voorzien in Hamburg om daar dan in de buurt van het station iets te gaan eten.
BONUSTIP: dubbelcheck dat je voor de juiste datum boekt. Door de overnachting is een vergissing snel gebeurd. Schrijf je volledig traject dus even uit en zet de dag bij de datum.
Hoe lang duurt de treinreis naar Stockholm?
Van Oostende naar Stockholm doet de trein er in totaal 21u 15 minuten over. Dit met 3 overstappen waarbij telkens ruim overstaptijd gerekend wordt. Ik zou om 12:42 op de trein naar Brussel stappen, daar een half uur hebben om over te stappen op de trein naar Keulen, vervolgens net geen uur tijd om over te stappen op de trein naar Hamburg waar ik om 21:15 aankom.
De nachttrein Hamburg-Stockholm (goed voor 1160 km) vertrekt om 22:03 in Hamburg en brengt je in net geen 12 uur naar Stockholm, waar je 9:57 aankomt. In theorie. In de praktijk zou ik voorstellen vroeger te vertrekken zodat je in Hamburg enerzijds wat meer reservetijd hebt en anderzijds je tijd hebt om daar iets te eten.
Ter vergelijking: met het vliegtuig doe ik er, van deur tot deur, zo’n 7-8 uur over. Voor de vlucht van 9:50 vertrek ik om 5:30 uit Oostende om de files in Brussel voor te zijn. De vlucht komt dan op de middag in Arlanda aan. Na het ophalen van mijn koffer neem ik het openbaar vervoer naar het centrum. Met de Arlanda Express sta je in een halfuurtje in het centrum van Stockholm.
Wat kost een treinreis naar Stockholm?
Ruime tijd op voorhand boeken, zorgt net als bij vluchten voor betere prijzen. Helaas worden treinreizen vaak minder lang op voorhand vrijgegeven. De prijzen zijn onderhevig aan schommelingen en de vergelijking kan er op een andere datum helemaal anders uitzien. Het is appelen met peren vergelijken maar om je toch een idee te geven, hierbij enkele vanaf-prijzen:
Kostprijs treinreis naar Stockholm
- Treinticket Oostende – Hamburg H/T: vanaf 148 euro via Omio. Reken ongeveer 10 euro meer voor zetelreservatie voor het hele traject (waar mogelijk). Wil je een volledig flexibel en terugbetaalbaar ticket dan reken je best op 350 euro p.p. H/T.
- Treinticket nachttrein Hamburg – Stockholm H/T: voor een plek in een couchette starten de prijzen bij 45 euro, enkele reis. Een slaapcoupé (1 of 2 personen) begint bij 160 euro. In realiteit moet je al goed zoeken om te kunnen boeken aan deze vanaf-prijzen.
Zelf betaalde ik voor de nachttrein Hamburg-Stockholm H/T, in april 2023, in totaal zo’n 95 euro. Ik was flexibel qua data en zocht actief op de goedkoopste tickets. Een random zoektocht voor tickets in maart 2024 leverde een ticket voor 240 euro H/T op. Met het treinticket Oostende-Hamburg lig je dus al snel aan 400 euro H/T.
Vergelijking prijs vlucht/nachttrein Stockholm
Voor de berekening van de vlucht ben ik uitgegaan van een ticket voor 1 persoon met handbagage en een ingecheckte koffer van 23 kg. Ik keek enkel naar directe vluchten.
Voor dit prijsvoorbeeld ga ik uit van een reis die 3 maand voor afreis geboekt wordt. Concreet heb ik bekeken wat het zou kosten om op 15 april 2024 vanuit Oostende naar Stockholm te vertrekken en op 21 april terug te keren.
- Parking: 93 euro voor een week, excl. benzine of trein Oostende – Brussels Airport: 55,80 euro H/T (maar afhankelijk van de vluchturen is de trein voor mij vaak gewoonweg geen optie).
- SAS go smart: 210,90 euro of Brussels Airlines economy classic: 270,90. Moet er wel bij zeggen dat de ervaring me leert dat ik via Brussels Airlines meestal goedkoper uit ben dan met SAS.
- Luchthavenvervoer van Arlanda naar centrum Stockholm: Arlanda Express kost ongeveer 30 euro enkel, met de Flygbussarna betaal je ongeveer 15 euro voor een enkeltje en als je de moeite neemt om via Märsta te reizen, betaal je enkel een ticketje voor het openbaar vervoer en kom je voor enkele euro’s van de luchthaven in het centrum van Stockholm.
Waar stopt de nachttrein Hamburg-Stockholm?
Goed om weten: je hoeft niet het hele traject naar Stockholm mee te reizen. De trein stopt onderweg ook in Odense, Kopenhagen (Kastrup), Malmö, Lund, Hässleholm, Alvesta, Nässjö, Linköping en Norrköping. Wegens succes is de nachttrein ondertussen verlengd tot Berlijn. Ook in de omgekeerde richting zijn de stops hetzelfde. Check altijd de dienstregeling voor eventuele wijzigingen.
Welke tickets boeken?
Bij het boeken kan je kiezen uit verschillende soorten tickets: goedkopere maar niet-terugbetaalbaar, terugbetaalbare tickets of duurdere flexibelere tickets. Dit voelt een beetje als op de lotto spelen. Doordat het verschillende trajecten en dus ook aparte tickets zijn, krijg je de overige tickets niet terugbetaald als een deel van de reis geannuleerd wordt.
Daarnaast kan je ook bijbetalen om een zitplaats te reserveren in de treinen op het Duitse grondgebied. Achteraf gezien was dit wel aan te raden. Doe je dit niet, kan je plaatsnemen op de vrije plaatsen maar dat betekent ook dat als er bij de volgende halte iemand opstapt die jouw zitplaats geboekt heeft, je je moet verplaatsen.
Couchette of slaapcoupé: wat is het verschil?
Bij het boeken van de nachttrein kies je tussen een liggvagnskupé of couchette met 6 stapelbedden (3 bedden boven elkaar, aan beide kanten) of een sovvagnskupé of slaapcoupé. Beide hebben zetels die omgevormd worden tot bedden. In een couchette maak je je bed zelf op maar alle lakens enz. zijn voorzien. Kies je voor een slaapcoupé dan zijn de bedden al opgemaakt. In eerste klasse heb je bovendien eigen sanitair (douche + wc), in tweede klasse heb je een lavabo in je compartiment en is het toilet gemeenschappelijk.
Slapen op een nachttrein, is dat comfortabel?
Heb ik goed geslapen? Ja en neen. In een vreemd bed slaap ik altijd minder goed. Mijn bed in de nachttrein lag best goed maar het hoofdkussen was te plat voor mij. Dat was met wat kleren erbij rap opgelost. De bedden zijn vrij comfortabel en de beweging van de trein wiegt je in slaap.
Kan je aan boord van de nachttrein eten?
Er is een beperkt aanbod snacks aan boord van de nachttrein. Je kan in de kiosk terecht voor drankjes, snacks,… Ook serveren ze er ontbijt. Als je kiest voor een eigen slaapcoupé is het ontbijt zowel in eerste als tweede klasse inbegrepen.
Wat inpakken voor een reis met de nachttrein?
Er is weinig plaats in de trein om lang in je koffer te moeten zoeken naar de spullen die je nodig hebt. Daarom is het handig om een kleine tas in te pakken met de benodigdheden voor deze overnachting.
- Slaapmasker
- Oordopjes
- Flesje water
- Comfortabele kledij waar je ook in kan slapen en die niet kreuken. Als je wil kan je je natuurlijk ook omkleden en je pyjama aandoen.
- Snacks (er is een restaurantwagon aanwezig maar zelf iets kleins meenemen is altijd handig en budgetvriendelijker)
- Iets om je bezig te houden
- Verfrissingsdoekjes, tandenborstel & tandpasta
- Eventueel comfortabele schoenen of pantoffels waar je zo in kan stappen voor als je ’s nachts naar het toilet moet.
De beste tips voor de nachttrein Hamburg-Stockholm
- Reserveer lang op voorhand.
- Voorzie voldoende tijd voor je overstappen. In Hamburg kan je bv. ’s avonds ergens gaan eten in de buurt van het station.
- Kijk op je treinticket om te zien in welke wagon je zit. Het is veel gemakkelijker om op het perron naar het juiste treinstel te gaan dan door de smalle gang van de trein.
- Kies indien mogelijk voor een privé-slaapwagon. Heb je een gedeelde coupé, boek dan het bed van je voorkeur. Slaap je liever boven in het stapelbed of onderaan? Ik sliep in het middelste bed en dan heb je eigenlijk de nadelen van de twee andere bedjes.
- Beperk je bagage en voorzie een aparte tas voor spullen die je tijdens de treinreis nodig hebt zoals een toilettas, proper ondergoed, oordopjes, flesje water,…
- Voorzie ook een boek, reisspelletje of download op voorhand entertainment om de tijd te doden.
- Zet je wekker ruim voor je verwachte aankomsttijd zodat je tijd hebt om je op te frissen (er zijn beperkt aantal douches beschikbaar), je spullen te verzamelen,…
- Binnenkort nog meer tips voor reizen met de nachttrein!
En tot slot: er zijn ook plannen voor een nachttrein Brussel-Malmö. Dat zou voor mij echt superhandig zijn. Stiekem droom ik dat die trein verlengd wordt tot in Oostende maar laat ons realistisch zijn, het zal al een hele verwezenlijking zijn als de trein Brussel-Malmö er binnen afzienbare tijd komt. Toen dit traject de vorige keer werd uitgeschreven door de Zweedse overheid, reageerde geen enkele geïnteresseerde spoorwegmaatschappij. To be continued!
Overweeg jij om per trein naar Stockholm of een andere locatie in Zweden te reizen?
Zou wel leuk zijn, even geduld nog dus..