Een julbord (letterlijk: kersttafel) is een buffet dat in de kerstperiode in Zweden erg populair is. Op tafel komen dan verschillende gerechten zoals de kerstham, ingelegde haring, verschillende zalmbereidingen, Zweedse gehaktballetjes, bietensalade, knäckebröd, gubbröra (eiersalade met ansjovis) en Janssons frestelse. Afsluiten doen ze met rijstpap en als drank is er julöl (kerstbier) of julmust (een soort kerstcola).
Traditie
De traditie van het julbord zou van de Vikingen komen. Aan het begin van de 20ste eeuw wilden de mensen de kersttradities steeds meer tot in de puntjes uitwerken: de tafels werden helemaal versierd en de gerechten kregen een minder alledaagse toets.
Julbord op restaurant
De meeste Zweden kiezen met kerstavond voor een julbord. Toch kan je ook de weken vooraf uitgenodigd worden voor een kerstbuffet. Ook heel wat restaurants serveren een kerstbuffet. Zo kan je in Stockholm o.a. terecht bij Fjäderholmarnas Krog, Stadshuskällaren,Hermans en diverse restaurants in Skansen. Reserveren is steeds aan te raden.
Julbord bij Stora Gungan in Skansen
In december 2021 was het eindelijk zo ver. Toen mocht ik aanschuiven aan het julbord van Stora Gungan in Skansen. Wat een gezellige plek is dit! Ik kreeg het gezelschap van An en we hadden allebei kippenvel toen we het gezellige restaurantje zagen waar we eindelijk een julbord zouden mogen beleven. Door de omstandigheden voelde het echt als een cadeautje.
We kregen een plekje op de bovenverdieping van het restaurant. De tafels waren mooi versierd en heel de ruimte was eigenlijk gezellig aangekleed. De kakelugn beneden maakte het helemaal af. We kregen een welkomstdrankje en mochten daarna aanschuiven aan het buffet.
Er zijn verschillende ‘gangen’. De traditie wil dat je het julbord in zeven rondjes tot je neemt. De belangrijkste tip is om van alles maar een beetje te nemen zodat je tot de laatste gang mee kan. Ik maakte hier een beginnersfoutje, haha. Het zag er ook allemaal zo lekker uit!
- De eerste gang kies je voor ‘sill och strömming‘. Dit zijn allerlei gerechtjes met (ingelegde) haring.
- Daarna volgt zalm (lax) en andere vissoorten. Ongelooflijk op hoeveel lekkere manieren je zalm kan klaarmaken: warmgerookt, lauwgerookt, gravad lax,… Ook schaaldieren en andere zeevruchten behoren tot deze gang, net als de gevulde eitjes.
- Vervolgens komen de koude vleesgerechten (kallskuret) aan bod. Naast worstjes en paté, maakt ook de befaamde kerstham, julskinken, deel uit van deze ronde.
- Småvarmt (kleine, warme gerechtjes) is de vierde ronde. Mijn favoriet Janssons frestelse valt hier ook onder. Verder prinskorv, Zweedse balletjes en ook lutfisk (een soort gedroogde vis die ze bereidden).
- Ronde 5 is voorbehouden voor de kazen.
- Vervolgens nog de dessertjes. Ris à la Malta mag hier zeker niet ontbreken.
- Om af te sluiten met snoepjes: julgodis. Allerlei snoepjes waaronder knäck en polkagrisar.
Woonde jij al eens een julbord bij? Wat was je favoriete gerecht? Waar moet ik het kerstbuffet zeker ook eens proberen?
Podcast The Swedest Thing
Luister zeker ook naar de podcastaflevering over een Zweedse kerst! De shownotes van deze aflevering vind je hier.
P.S. Beluister alle afleveringen van The Swedest Thing!
Pin it!
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.