We keren even een jaartje terug in de tijd. Toen vloog ik na een persreis in Gdansk door naar Zweden voor wat vakantie. Ik reisde door Lapland en bleef ook nog even in Mora en Stockholm. Het was vooral de manier van reizen die voor de beleving zorgde: ik reisde met de Inlandsbanan, een bijzondere spoorweg die van Mora (Dalarna) helemaal naar Gällivare (Lapland) loopt. De trein rijdt het trajcet 1 keer per dag (1 trein van Inlandsbanan rijdt van Mora naar Östersund, een andere rijdt van Östersund naar Gällivare). Je stapt op en af waar je wil en kan de dag erna of enkele dagen verder reizen. Je kan ook het hele traject blijven zitten. De trein stopt sowieso bij de bezienswaardigheden langs de spoorweg en ook rond etenstijd is er een stop bij plaatselijke restaurantjes (vrijblijvend) voorzien. Slow travel als het ware, ook al omdat de trein max. slechts 80 km/uur kan rijden. Vandaag krijgen jullie het eerste deel: van het vertrek in Stockholm (Inlandsbanan vertrekt in Mora) tot de eerste avond in Östersund.
Het spannende vertrek
Het vertrek was spannend en nipt. Eerst reisde ik met een gewone trein van Stockholm naar Mora. De trein vertrok netjes op tijd maar in Uppsala bleef die stilstaan door een technisch defect. Ik zag de reservetijd die ik ingecalculeerd had pijlsnel slinken…
Treinvertragingen in Zweden lijken in niets op de vertragingen in België. We kregen meteen een hele uitleg over waarom we stilstonden. Echt, NMBS, dat is fijn als passagier! Bovendien kregen we een drankje en een snack als verontschuldiging voor het ongemak. In Rättvik riep de treinbegeleider plots om dat de trein niet meer verder zou rijden en er een bus naar Mora zou ingelegd worden. Dat zou betekenen dat ik de Inlandsbanan zou missen. Tuurlijk, er waren nog andere mogelijkheden om die avond van Mora in Östersund te geraken maar ik had toch echt wel bewust gekozen voor de Inlandsbanan. Ik was niet de enige met dit plan. Ook 2 Engelse dames wilden per se naar Mora voor de Inlandsbanan.
Ik haalde mijn beste Zweeds boven om te proberen onderhandelen met het treinpersoneel. Ze begrepen mijn frustratie maar konden niets doen. Voor andere mensen werd wel een taxi geregeld. Ik trok mijn stoute schoenen aan en vroeg de taxichauffeur waar hij naartoe moest. Het bleek wat voorbij Mora te zijn en we mochten mee instappen!
Het station van Mora
In Mora bleken er 2 stations te zijn. Het was niet echt duidelijk waar de Inlandsbanan zou vertrekken. De taxichauffeur reed naar het verste station (Mora Strand) en daar zagen we de Inlandsbanan net vertrekken… Gelukkig wist een toevallige voorbijganger dat er nog een tweede vertrekplaats (Mora Station) was. De chauffeur reed zo snel hij kon. Een andere passagier moedigde ons aan alvast te lopen naar het perron om de trein tegen te houden terwijl hij zelf achterkwam met onze bagage. Ongelooflijk hoe meelevend iedereen was! Hallelujah, we haalden het net en konden opgelucht adem halen!
Het kan dus geen kwaad van een dagje vroeger naar Mora te reizen. Bovendien is er in Mora met het Siljanmeer en zowel de finish als het museum van de Vasaloppet ook wel ’t een en ander te doen en te bezoeken.
Aan boord van de Inlandsbanan
De Inlandsbanan bestaat uit oude rode wagonnetjes. Onze trein had amper 2 wagons. Er zijn toiletten aan boord, er is een bar waar je kleine versnaperingen, drankjes en fika kan bestellen en er is een plek waar je je bagage kwijt kan. Op elke tafel ligt een kaart en enkele folders. Ook de menukaarten van de plaatsen waar de trein zal stoppen liggen klaar. Zo kan je op voorhand je bestelling doorgeven en is je eten klaar tegen dat je aan het restaurant komt. Slim gezien!
Tip: reserveer in het hoogseizoen (de Zweedse zomervakantie loopt van half juni tot begin augustus) best een zitplaats als je zeker wil zijn dat je met de trein mee kan. Op bepaalde dagen organiseren touroperators groepsreizen (vooral noordwaarts en tussen Östersund en Gällivare) en kan het aan boord erg druk zijn. Op de website kan je de zetelverdeling vinden. Kies liefst geen plek aan het begin of einde van de trein want het kan zijn dat je zicht vooruit dan eerder beperkt is. Je kiest ook best een plek waar je aan 2 kanten kan kijken. Dus bv niet aan de wc of het bargedeelte. Als je geluk hebt, zijn er aan boord nog plaatsen vrij en kan je je verplaatsen naar een plek met beter zicht.
Storstupet
De waterval bij Storstupet zie je best aan de linkerkant van de trein. Storstupet is een canyon van de rivier Ämån. De trein rijdt over de 60 meter hoge brug die in 1903 aangelegd is. De trein vertraagt even zodat iedereen de kans krijgt om de waterval te zien en foto’s te nemen.
Aan boord krijg je ook uitleg bij de belangrijkste bezienswaardigheden. Onze gids Wilda deed eerst de uitleg in het Zweeds en vertaalde daarna naar het Engels. Perfect voor wie Zweeds aan het leren is! Zo kon je eerst luisteren naar het Zweeds en daarna, met het Engels, checken of je het goed begrepen had.
Sveg
In Sveg stopte de trein een tiental minuutjes. Zo kon iedereen even de benen strekken en een frisse neus halen. Het was ook een ideaal moment voor een fotoshoot met de trein.
Sveg is gekend voor de rock muziek, onder invloed van Elvis Presley, die in de jaren ’50 en ’60 op de radio te horen was. Een van de bekende zangers uit Sveg is Torgny “Kingen” Karlsson.
Over de Inlandsbanan
De Inlandsbanan werd meestal gebruikt voor vrachtvervoer. De spoorweg was in 1936 klaar en werd een jaartje later officieel ingehuldigd. Inlandsbanan werd in verschillende etappes gebouwd. Het was een huzarenstukje om de rails op zijn plek te krijgen. De rails werden op de schouders gedragen! Pas voor de laatste kilometers van het traject gebruikten ze machines. Het duurde uiteindelijk 30 jaar tot ook het laatste stuk naar Gällivare klaar was. Door de Tweede Wereldoorlog was er ook minder geld voor de bouw ervan.
De Inlandsbanan was er bijna niet geweest. In Sörtjärn, een klein gehucht met amper 15 huisjes en maar 5 personen die er wonen, baatte Margaretha Mohlne de Vandrarshem uit. Ze streed lange tijd opdat de trein ook in Sjötjärn zou stoppen. In de jaren ’70 was er veel protest rond de bouw van de Inlandsbanan. De auto leek het te winnen van de trein. De interesse in de Inlandsbanan leek te verdwijnen. Margaretha protesteerde en verzamelde 30.000 namen op een petitie om de Inlandsbanan te behouden. De Zweedse overheid liet de uitbating van de Inlandsbanan over aan Inlandsbanan AB, een organisatie van 15 gemeentes langs de spoorlijn en de spoorweg bleef behouden.
Åsarna
Vlakbij Åsarna ligt het Locknesjön. Als het licht op dit meer schijnt, heeft het een groen-blauwe schijn. Dit meer is ontstaan na een meteorietinslag zo’n 450 miljoen jaar geleden. In Åsarna hebben ze brokstukken van de meteoriet gevonden. Wie hier meer over wil leren, kan in het meteorietencentrum terecht.
In Åsarna stopt de trein zo’n 40 minuten. Tijd genoeg om iets te eten, een klein museum te bezoeken en een wandeling in de natuur te maken. In het skicenter/museum kan je een kleine tentoonstelling rond de grote Zweedse langlaufer Thomas Wassberg bezoeken.
Na het eten (ik koos voor de zalmburger) wandelde ik nog even verder tot aan het meer Hålen. De stilte was ongelooflijk! Echt ver durfden we niet wandelen. Niet alleen om niet te verdwalen maar ook om het vertrek van de Inlandsbanan niet te missen. Mijn bagage (en dus ook de tent en het kampeermateriaal) stond namelijk nog op de trein!
Over rendieren
De trein passeert bijna continu door bossen. Veel bos, maar slechts weinige stukken zijn nog wild bos. Het meeste is aangeplant. In enkele oude bossen kunnen we ook in de winter rendieren tegenkomen. Die rendieren blijken vrij kieskeurig te zijn qua woongebied. Er is lange tijd gedacht dat de rendieren veel schade aanrichtten maar onderzoek wees uit dat ze overal maar een beetje eten en dan weer verder gaan. Ze graven met hun horens in de grond om eten te zoeken. Er zijn geen wilde rendieren meer in Zweden. Ze hebben allemaal een eigenaar. Er zijn ongeveer 4500 rendiereigenaars. Ze hebben van 1 tot duizenden rendieren.
Wist je trouwens dat een tamme rendier kleiner is? Omdat grote dieren meer geld opbrachten, werden steeds de grotere rendieren geslacht. Hierdoor is de soort, na heel wat generaties, uiteindelijk kleiner geworden. Soms kunnen rendieren ergens niet door en moeten ze met vrachtwagens van de winter- naar de zomerplek gebracht worden.
Östersund
Het laatste stuk van het traject Mora-Östersund volgt de Inlandsbanan Storsjön, het grote meer tot helemaal in het noorden, bij Östersund. Naar analogie met het monster van Loch Ness zou hier ook een vriendelijk monster gezien zijn.
Voor de meeste treinconducteurs is dit het mooiste moment: als ze in de avondzon Östersund binnenrijden. Het was ’s avonds al na negen uur toen we in Östersund, de eindhalte voor vandaag arriveerden. Na het inchecken in het hotel wandelde ik nog tot aan het meer Storsjön. Dat is het voordeel van in juni naar Zweden te reizen: het wordt er zo goed als niet donker en al helemaal niet als je wat noordelijker gaat.
Lees zeker ook deel 2 (van Östersund naar Gällivare) en deel 3 (de hele treinrit zuidwaarts) van mijn reis met Inlandsbanan.
Pin for later
Infographic Inlandsbanan van Mora tot Östersund
Pin for later
Bewaar dit artikel op Pinterest zodat je het later gemakkelijk terugvindt!
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.