Het staat in de Zweedse grondwet: iedereen moet toegang hebben tot de natuur. Het allemansrätt is een van de basisprincipes van de Zweedse samenleving. Het geeft je het recht om te gaan en staan waar je wil. Ook wildkamperen mag je overal doen, voor 1 nacht. Uiteraard zorg je ervoor dat je niets kapot maakt en ook niemand stoort. Bessen of champignons plukken voor persoonlijk gebruik mag wel.
Het leven in de buitenlucht of friluftsliv vat de Zweedse levensstijl mooi samen. De natuur is helemaal gratis! Waar het vroeger in veel Europese landen vanzelfsprekend was, vind je het nu nog slechts in enkele landen. Zweden is één van die landen. Allemansrätten of het allemansrecht is sinds 1994 in de Grondwet van Zweden gebeiteld. Maar wat houdt het nu juist in?
Wat is Allemansrätten?
Allemansrätten (of Allemansrecht) geeft een persoon het recht om toegang te krijgen tot de natuur in Zweden, met uitzondering van privétuinen, de directe omgeving van een woonhuis en land in aanbouw.
Ze vatten het mooi samen met de zin “Don’t Disturb – Don’t Destroy”. Om iedereen te laten genieten van de natuur, moeten we zorg dragen voor die natuur, grondeigenaars en anderen die buiten recreëren.
Wat is toegestaan?
Er zijn vele regels en uitzondering maar hier is een samenvatting:
- Toegang krijgen tot elk land (behalve privétuinen, in de onmiddellijke omgeving van woningen en landbouwgrond) betekent dus dat je op die gronden mag wandelen, fietsen, rijden, skiën, kamperen,…
- Het geeft ook het recht om wilde bloemen, paddenstoelen en bessen te plukken (mits deze niet wettelijk beschermd zijn).
- Zwemmen en varen met een boot zonder motor zijn op elk meer toegestaan.
- Jagen en vissen zijn niet opgenomen in het allemansrecht.
- Honden mogen mee en mogen in sommige delen zonder leiband lopen. Van 1 maart tot en met 20 augustus moeten de honden altijd aangelijnd zijn. En als baasje moet je steeds de controle over je hond kunnen houden.
- Het allemansrecht geldt niet voor motorvoertuigen.
- In nationale parken, natuurreservaten of andere beschermde gebieden gelden vaak bijzondere regels. Baseer je dus op de informatie aan de ingangen van die parken, zo maak je zeker geen fouten.
Ook wildkamperen valt onder dit allemansrecht of allemansrätten in Zweden.
Wil je een vuurtje stoken in de vrije natuur, check dan steeds de lokale richtlijnen. Zeker tijdens droge zomers kan dit strikt verboden zijn.
Dat is heel wat informatie. Allemansrätten kan je beknopt samenvatten: verstoor niet, respecteer en geniet van Zweden en de Zweedse natuur!
Mocht je echte alle regels wil lezen kan je deze hier vinden, je vindt er een downloadlink naar een Nederlandstalige brochure met alle regels en uitzonderingen.
Podcast The Swedest Thing
Luister zeker ook naar de podcastaflevering over de Zweedse natuur! De shownotes van deze aflevering vind je hier.
P.S. Beluister alle afleveringen van The Swedest Thing!
idd, normaal gaan we 25 juli met de kano en tent… hopen… 🙁