Eén van de mooiste dingen aan de Zweedse taal zijn de woordjes die je eigenlijk niet letterlijk kan vertalen. Ik denk dan aan fika, maar ook aan orkar (energie hebben voor) of lagom. Fika en lagom zijn daarbij ook nog eens woorden die zo typisch zijn voor de Zweedse cultuur.
Als je naar Zweden reist dan hoor en zie je het woordje fika overal. Het woordje lagom zal je niet zo snel opvallen. De betekenis ervan des te meer. Lagom was lange tijd in de running als naam voor deze website. Navraag in mijn Zweedse vriendenkring leerde me echter dat dit begrip niet door iedereen even positief onthaald wordt. Vooral de jongeren willen wel eens meer dan ‘lagom’.
Wat betekent lagom?
Zoals ik in de inleiding van dit artikel al schreef: lagom kan je niet letterlijk vertalen. ‘Precies genoeg’ komt het dichtst in de buurt. Niet te veel, niet te weinig. Bijna perfect. Het gaat om balans. Het is niet zo negatief als het woordje ‘voldoende’.
Alles kan lagom zijn. Je kan lagom köttbullar op je bord hebben liggen, je huis kan lagom zijn,… Het gaat om hoe je in het leven staat, hoe je je voelt,… Als je er even bij stil staat, voel je het begrip al snel aan.
Het ontstaan van lagom
Het woord lagom zou zijn oorsprong vinden in de tijd van de Vikings. Ze dronken uit dezelfde beker, aten uit dezelfde schotel. Ze moesten dus zorgen dat er genoeg was voor iedereen. De beker ging het hele team (laget) rond (om).
Volgens de Zweedse Academie komt het woord lagom van een van de oude naamvallen van ‘lag’ (volgens de wet). Lag betekent ook ‘gemeenschappelijk’. I olag is dan weer ‘niet in orde’.
Lagom är bäst
Zweden houden niet van gestoef. Doe maar gewoon, vinden ze. Ze dragen gematigdheid hoog in het vaandel. Zweden doen hard hun best om niet op te vallen. Ze temperen hun gevoelens en zullen zelden over hun verwezenlijkingen praten. Bescheidenheid siert. De wet van Jante die diep in de Zweden ingebakken zit, zit daar ook voor iets tussen. “Je moet niet denken dat je speciaal bent.”
Sommige Zweden en dan vooral de jongeren willen af en toe graag losbreken van dat lagom. Ze zien het eerder negatief en willen niet middelmatig zijn maar er ook eens uitspringen. Ze voelen zich beperkt.
Het is heel die lagom levenstijl die er ook voor zorgt dat Zweden tot de gelukkigste mensen ter wereld behoren. Ze kijken niet enkel naar zichzelf maar zien ook het grotere plaatje en zijn sociaal bewust. Zo zijn ze ook erg bekommerd om het milieu. Door hun lagom-filosofie is hun leven minder gecompliceerd.
H&M en Ikea danken hun succes ook aan deze ‘not too little, not too much, just right’-filosofie. Hun producten zijn toegangelijk voor iedereen en functioneel maar ze zijn ook weer niet té mooi.
Fika is ook een mooi lagom voorbeeld: ze werken niet meer/langer dan nodig en nemen op tijd en stond een break. Ze beseffen dat balans – niet te veel, niet te weinig – een belangrijke factor tot geluk is.
Vond je dit een interessant artikel, deel het dan zeker ook even op Facebook!
Podcast The Swedest Thing
Luister zeker ook naar de podcastaflevering over het Zweedse concept lagom! De shownotes van deze aflevering vind je hier.
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.