Fika, de Zweedse koffiebreak

Je hoort de term ‘fika’ steeds vaker. Ook buiten Zweden wint het begrip razendsnel aan populariteit. Het is dan ook een erg leuke bezigheid! Het is één van de eerste dingen die ik doe als ik in Zweden ben en het is ook één van de gewoontes die ik steevast mis als ik terug thuis ben. Zweden houden van koffie. Ze hebben hun koffiepauze dan ook tot een ware kunst en een onmisbare traditie verheven.

Snel naar:

Fika wat?

Het is een van de eerste gebruiken die je als buitenstaander opvallen in Zweden: het fikamoment! Een kopje koffie met kanellbullar. Het is zowat het clichébeeld van de Zweedse koffiepauze.

Is er iets meer Zweeds dan fika? Ik betwijfel het 🙂 Het is meer dan een koffiepauze. Het is het bewust tijd maken om even bij te praten, onder het genot van een tasje koffie (de Zweden zijn écht koffieverslaafd maar je kan ook fika doen met thee, chocolademelk of iets fris) en iets lekkers (kanellbulle, kladdkaka,…). Dat hoeft daarom niet iets zoets te zijn maar kan ook een stuk fruit zijn. Ook heel speciaal: een traditionele fika bestaat uit 7 verschillende soorten fikabröd (fikabrood of fikakoekjes). Welke dat zijn speelt niet zoveel rol.

Deze fikatraditie zit diep ingebakken in de Zweedse cultuur. Een beetje zoals de high-tea maar dan elke dag en soms zelfs 2 keer per dag! Het is een gewoonte die met plezier overgenomen wordt door expats, immigranten en toeristen. Terwijl ik dit artikel schrijf en aan de kanellbulle denk die ik er laatst at, komt het water me in de mond. Ik was geen koffiedrinker maar ondertussen hoort mijn latte er helemaal bij!

Het ontstaan van ‘fika’

In de negentiende eeuw was het bon ton om woorden om te draaien. Kaffi werd zo ‘fika’. Oorspronkelijk betekende het dus niets meer dan ‘koffie’.
Remember de hele fokkie-reclamecampagne enkele jaren terug? Niets origineels, de Zweden waren ons eeuwen voor!

Fika op kantoor

In heel wat Zweedse bedrijven houden ze rond 10u een gezamenlijke fika. Vaak is er een beurtrol onder de collega’s voor wie wat (zelfgebakken) lekkers meebrengt. Niemand die het durft riskeren om gewoon aan zijn bureau te blijven zitten als de rest tijd neemt voor fika. Soms is het zelfs ook echt verplicht. Het is een ideale gelegenheid om even te socializen met je collega’s om erna weer geconcentreerd verder te kunnen werken. Ook een ‘klockan tre fika’ (fika om 3 uur) is erg populair.

Receptjes voor fika

Enkele favoriete lekkernijen voor tijdens de fika:

Kanelbullar staat met stip op nummer 1 maar probeer zeker ook eens de variant met kardemom (kardemummabullar) of mijn persoonlijke favoriet: Toscabullar.
Mag het wat feestelijker dan kies ik graag voor een prinsessentaart. Rond Lucia worden meestal lussekatter gegeten en in januari-maart staan de semlor in de kijker.
En ook biskvier en chokladbollar mogen in dit lijstje niet ontbreken.

Hieronder vind je enkele receptjes voor deze Zweedse lekkernijen zodat je thuis zelf aan de slag kan. Smakelijk!